Misschien is het je al eens opgevallen als je bij een Nederlander op het toilet komt. Wij Nederlanders kunnen er nog wel eens vreemde gewoontes op nahouden volgens andere culturen. Eén daarvan is dat veel Nederlanders een verjaardagskalender aan de muur hebben hangen. Wat is daar de reden van?
Een beetje geschiedenis van de kalender
Al sinds de prehistorie bestaan verschillende manieren van tijdregistratie. In 1582 werd de kalender zoals wij die nu kennen geïntroduceerd: de Gregoriaanse kalender die vernoemd is naar Paus Gregorius XIII. Ook de Romeinen vierden al verjaardagen van niet beroemde mensen. En in de bijbel staat een verwijzing naar een verjaardag van een Egyptische farao.
Voor de Tweede Wereldoorlog bestonden kalenders om verjaardagen van familie en vrienden te onthouden ook al. Maar na de afname van de invloed van de kerk binnen de Nederlandse cultuur zijn verjaardagskalenders populair geworden.
Maatschappelijk gebruik
De gezinsgrootte nam na de Tweede Wereldoorlog af terwijl mensen wel meer te besteden hadden. Daardoor ging men steeds meer geld uitgeven aan vieringen.
Basisonderwijs leraren, die vooral waren opgeleid in het westen van het land maar toe werden gewezen aan scholen door heel Nederland, begonnen hun verjaardagen te vieren in de klas. Dat groeide ook uit naar het vieren van de verjaardagen van de leerlingen.
In sommige landen wordt volgens katholieke traditie de naamdag gevierd. Dan wordt de dag gevierd van de heilige waarnaar men vernoemd is. Maar omdat Nederland het grootste deel van de bevolking protestants was, kreeg het vieren van de geboortedag voet aan de grond.
In België, Duitsland en Zwitserland zijn ook verjaardagskalenders te vinden, maar deze hangen niet op het toilet. Daar hangen ze eerder in de keuken of studeerkamer.
Belang van de kalender
Toen het vieren van verjaardagen steeds populairder werd, ontstond er ook de behoefte aan een manier om de verjaardagen bij te houden. En omdat gezinnen kleiner werden, begon men relaties buiten het gezin belangrijker te vinden. Naast het bijhouden van de familie-verjaardagen werden ook de namen van vrienden en kennissen bijgehouden op de verjaardagskalender.
Waarschijnlijk is de productie van grote hoeveelheden verjaardagskalenders begonnen als marketinginstrument. In de 20e eeuw was het heel gewoon om als supermarkt of verzekeringsmaatschappij verjaardagskalenders als promotiemateriaal te versturen. Verjaardagskalenders zijn tegenwoordig in elke kleur en smaak te vinden, van de klassieke natuurtaferelen tot moderne ontwerpen.
Zuinig een efficiënt
Nederlanders staan bekend om hun praktische maar ook zuinige manier van doen. Zo is het ophangen van de verjaardagskalender op het toilet zowel praktisch als zuinig. Er hoeft namelijk niet ieder jaar een nieuwe kalender gekocht te worden. De oude kalender blijft gewoon in gebruik en namen van baby’ s of nieuwe vrienden worden toegevoegd.
In 2015 had volgens onderzoek ongeveer 45% van de Nederlandse huishoudens een verjaardagskalender op het toilet hangen, waardoor dit de meest populaire wanddecoratie blijkt te zijn voor het kleinste kamertje.
En waarom dan op de wc?
Het idee achter de verjaardagskalender is dat als hij op de wc hangt je nooit het excuus kan hebben dat je een verjaardag bent vergeten. Omdat iedereen zeker een paar keer per dag naar de wc gaat. En op deze manier wordt er ook geen tijd verspild. Het is een morele gedachte dat een verjaardag niet vergeten mag worden en daarom hangt de verjaardagskalender op zo’n centraal punt.
